انواع نقش ها در سوزن دوزی بلوچی

ایران میزبان بسیاری از صنایع دستی شگفت انگیز است اما سوزن دوزی بلوچی شایسته ذکر خاص است. سوزن دوزی بلوچی مجموعه ای از نقش های سوزن دوزی خاص است که ابتدا در ذهن خلاق بانوان این منطقه ایجاد شده است. سوزن دوزی یک هنر ارزشمند است که دارای تایید سازمان جهانی یونسکو است.

انواع طرح خام سوزن دوزی بلوچی

این هنر ارزشمند دارای طرح های گوناگونی است که هرکدام معنا و مفهوم خاصی را به افراد منتقل می کند. طرح های خام سوزن دوزی بلوچی بیانگر فرهنگ، سنت و اعتقادات مردم این ناحیه است. طرح های کشیده شده بر روی پارچه هیچ گونه ابهامی ندارد و با استفاده از خطوط دوخته و شکل می گیرند.

طرح های سوزن دوزی را باتوجه به عوامل متعدد می توان دسته بندی کرد:

1. نوع پارچه سوزن دوزی

طرح ها باتوجه به جنس پارچه به 2دسته گروه بندی می شوند:

دسته اول دوخت هایی مانند سراوانی، پرکار، دوچ، جوک و… که برای ایجاد طرح فقط بر روی پارچه های تاری که تار و پود آن ها واضح است انتخاب می شوند.

دسته دوم برخی طرح ها نیز هستند که بر روی هر پارچه ای می توان آن را ایجاد کرد.

2. میزان ظرافت

طرح ها باتوجه به اندازه زیبایی و کارایی که قرار است بر روی پارچه سوزن دوزی شوند به سه دسته پر کار، نیم کار و کم کار تقسیم میشوند.

3. خواستگاه

طرح ها باتوجه به منطقه و خواستگاه افراد انتخاب و ایجاد می شوند. طرح هایی مانند سروانی دوچ و کویته دوچ را افرادی که در منطقه سروان و کویته سیستان و بلوچستان هستند انتخاب می کنند.

نقش ها در سوزن دوزی

هنرمندان بلوچ از طبیعت، جانوران و… برای ایجاد نقش های سوزن دوزی ایده می گیرند، در حقیقت می توان گفت این طرح ها جزء بارزترین الگوهای بلوچ هستند. طرح ها به طور معمول به صورت ساده و مرکب دسته بندی می شوند. منظور از طرح ساده و مرکب میزان دقت در بخیه زدن آن نیست بلکه نوع نقش آن است که در ادامه به معرفی طرح های سوزن دوزی ساده و مرکب می پردازیم پس ما را همراهی کنید.

طرح های ساده

 1. جوک

نام این طرح برگرفته از گردنبند بانوان بلوچ که به شکل لوزی در اندازه های مختلف است که در وسط آن یک لوزی کوچک سوزن دوزی شده، برگرفته شده است.

حتما بخوانید: سوزن دوزی چیست؟

2. روچ بر

این طرح با استفاده از خطوط هفت، هشتی و متقاطع در بین دوخط موازی ایجاد و سوزن دوزی می شوند. نام دیگر این طرح گورکش می باشد. این طرح در منطقه سراوان با نام کلا ولاهاری معرف است.

3. جالار

این طرح با استفاده از خطوط عمودی بین دو خط موازی افقی ایجاد می شود. این طرح با استفاده از رنگ های گوناگون سوزن دوزی می شود.

4. ماه روچ

این طرح به معنای خورشید است. در این نقش هلال ماهی است که دارای یک خورشید است. نام دیگر این نقش زیبا و ارزشمند، چم بروان است.

طرح های مرکب

1. سراوانی دوچ

این نوع طرح بر روی پارچه های شش تاری ایجاد و سوزن دوزی می شود. این طرح برای اولین بار در سیستان و بلوچستان در ناحیه سراوان با استفاده از ترکیب بخیه های ساده طراحی و سوزن دوزی شد.

2.کویته دوچ

این طرح یکی از محبوبترین و پرطرفدارترین نقش ها در منطقه کویته بلوچستان در کشور پاکستان است. این نقش ترکیبی از دوخت های ساده مانند گورچم، جالار و دوخت های دیگر ایجاد و سوزن دوزی می شود.

3. گِرءٌ هِل

این طرح به معنای بگیر و بگذار می باشد که باتوجه به معنی آن استفاده یک درمیان لوزی ها در طرح ها است. این نقش مانند عدد هفت بوده و داخل آن را با استفاده از مربع های کوچک طراحی و سوزن دوزی می کنند.

4. دلبنده

این طرح به معنای دلبستگی است. در این طرح از چند ضلعی که به دوخط موازی وصل شده است، دو خط موازی دیگر که با فاصله از دوخط موازی وصل شده به چند ضلعی ایجاد می شود. بین این خطوط موازی با آینه و گل پر می شود. در داخل چند ضعلی هم دو مثلث کوچک طراحی و سوزن دوزی می شود.

حتما بخوانید: معرفی انواع بافت صنایع دستی و سنتی ایران

نقش و دوخت یکی از بهترین تولیدکنندگان طرح خام سوزن دوزی است. اگر نیازمند به طرح خام برای سوزن دوزی هستید با مراجعه به سایت شرکت نقش و دوخت از محصولات و طرح های این شرکت دیدن فرمایید.